W ramach polsko-niemieckiego projektu „Mare, Pomerania, Confinium“ Uniwersytet Europejski Viadrina zaprasza przedstawicielki i przedstawicieli instytucji edukacyjnych i naukowych, muzeów, archiwów, bibliotek, jak również niezależnych historyków/historyczki i aktywistów/aktywistki zajmujących się dziedzictwem kulturowym północnego regionu programu Interreg na warsztaty sieciujące do Słubic.
Trudno o lepiej pasujący do polsko-niemieckiego pogranicza temat nadrzędny naszego spotkania roboczego, posiadający jednocześnie znaczenie kluczowe, gdyż to właśnie różnorodne transformacje naszego środowiska naturalnego i kulturowego tworzą jasne ramy dla naszej teraźniejszości i przyszłości. W obliczu zachodzących obecnie błyskawicznych zmian warto zastanowić się nad porównywalnymi procesami w przeszłości. Region przygraniczny ze swoimi stratami wojennymi i towarzyszącą im wymianą ludności może wnieść tutaj bardzo szczególny potencjał doświadczeń.
Mimo to dzisiejsze obszary przygraniczne w rejonie Odry Środkowej wykazują jeszcze znaczne luki w badaniach i interpretacji historii. A przy tym współczesne badania źródłowe i historiografia oferują przecież ogromny potencjał dla produktywnego rozwoju społeczności lokalnych wzdłuż dzisiejszej linii granicznej. Nawet pobieżne spojrzenie na mapy historyczne przypomina nam, jak nieostre – a mimo to stabilne – były stosunki polityczne w naszym regionie przygranicznym aż do końca ery nowożytnej.
Bliższe spojrzenie ujawnia istniejącą aż do I wojny światowej heterogeniczność języka, religii i relacji stanowych, które były negocjowane przez pokolenia. Szczególnie interesujące i dramatyczne wydają się konsekwencje obu wojen światowych: pojawia się tu całe spektrum zagadnień, z których migracje, diaspora, przebudowa porządków społecznych oraz stosunek do przestrzeni i materii to tylko najważniejsze wartości orientacyjne. Można przyjąć, że wszystkie te aspekty silnie ukształtowały społeczeństwa całego obszaru pogranicza od 1945 roku w obu państwach – Polsce i Niemczech. Dokładne zbadanie łączących i dzielących doświadczeń po obu stronach może przyczynić się do wychodzącego poza stereotypy lepszego wzajemnego zrozumienia i swobodniejszej komunikacji.
Obecnie szczególną uwagę przykuwa historia transformacji ostatnich 30 lat. Chcielibyśmy wprowadzić do tego dyskursu perspektywę instytucji zajmujących się w różny sposób dziedzictwem kulturowym regionu po obu stronach Odry. Jaka jest nasza historia transformacji i co oznacza ona dla teraźniejszości i przyszłości? Chcemy przy tym przyglądać się zarówno prezentowanym narracjom (w muzeach, projektach, publikacjach), jak i zmianom strukturalnym w instytucjach (bibliotekach, archiwach, muzeach, stowarzyszeniach, niezależnym środowisku działaczy i działaczek zajmujących się dziedzictwem).
Kolejny impuls postrzegamy w zajmowaniu się wszechobecnym dziś tematem cyfryzacji. Posiada ona ogromny potencjał w muzeach, archiwach, bibliotekach, w edukacji szkolnej i pozaszkolnej. Wspólnie chcielibyśmy szukać połączeń między przestrzeniami analogowymi i cyfrowymi, które można dobrze realizować w praktyce, i zbierać pomysły.
W ramach jednodniowego wydarzenia chcielibyśmy jednak również wypracować nowe pomysły dla polsko-niemieckiej sieci współpracy w dziedzinie historii regionalnej. Ważne są tu nie tylko aspekty historiografii akademickiej. Chodzi raczej o infrastrukturę mającą znaczenie dla historii kultury po obu stronach granicy. Znacząca jest również wiedza instytucji, które posiadają już bogate doświadczenie w gromadzeniu i udostępnianiu dóbr kultury oraz w kontaktach z zainteresowanymi odbiorcami.
PROGRAM WARSZTATÓW
10:00 – 10:15 powitanie: prof. dr Paul Zalewski
10:15 – 11:00
Ramy Koncepcja sąsiedztwa Polska-Brandenburgia – Ellen Kray, przedstawicielstwo rządu krajowego Brandenburgii.
Transformacja – nowa narracja o jedności Niemiec? – dr Susann Worschech
„Między Brandenburgią Wschodnią, Nową Marchią a Ziemią Lubuską“ – transformacja z obu stron Odry – dr Magdalena Abraham-Diefenbach
11:00 – 11:30
Runda zapoznawcza – Targi projektów wraz z przerwą na kawę
• instytucja – każda organizacja prezentuje się na przygotowanych plakatach
• pomysły na projekty – przygotowane plakaty odnośnie nowych pomysłów na projekty i poszukiwanie partnerstw
11:30 – 13:00
Impulsy: tematy i epoki – prowadzenie: prof. Paul Zalewski
Nowa Marchia jako temat. Zbiory regionalne i projekty w Bibliotece Wojewódzkiej w Gorzowie Wielkopolskim – Grażyna Kostkiewicz-Górska, kierownik Działu zbiorów regionalnych Biblioteki Wojewódzkiej w Gorzowie
Migracja w XIX i XX wieku w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze – dr Anitta Maksymowicz, Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra
Historia Żydów w regionie w Muzeum Miejskim w Schwedt/Oder i polsko-niemiecka sieć kontaktów – Anke Grodon, dyrektor Muzeum Schwedt
13:00 – 14:00
Przerwa obiadowa
14:00 – 15:30
Impulsy: formaty – prowadzenie: dr Magdalena Abraham-Diefenbach
Wymiana uczniów i młodzieży oraz edukacja dorosłych w kontekście tematów historycznych w regionie – Stephan Felsberg, Zamek Trebnitz Centrum Edukacji i Spotkań
Zabezpieczenie ruiny. Zamek Joannitów i Centrum Spotkań i Historii w Słońsku – Dominika Piotrowska-Kuipers, kustosz Muzeum Martyrologii w dawnym obozie koncentracyjnym w Sonnenburgu
Teraźniejszość i przyszłość w muzeum regionalnym – prof. Steffen Schuhmann, Wyższa Szkoła Artystyczna w Berlinie Weißensee & museum oder spree w Beeskow
Wspólne myślenie cyfrowe i analogowe – dr hab. Marcus Ventzke, Institut für digitales Lernen (Instytut edukacji cyfrowej)
15:30 – 16:00
Przerwa na kawę
16:00 – 17:30
Grupy robocze: styki, synergie i aktualne potrzeby
Grupa 1: Rozwój krajobrazu kulturowego regionu nadodrzańskiego i jego znaczenie dla dzisiejszej
tożsamości regionalnej (dr Tim Müller, Muzeum Viadrina)
Grupa 2: Czego uczymy się z pęknięć i ciągłości współczesnej historii Europy nad Odrą – priorytety
tematyczne oraz instytucje w Polsce i Niemczech
Grupa 3: Przemiany instytucji kultury w kontekście lokalnym i regionalnym – podobieństwa i różnica w
Niemczech i w Polsce
Grupa 4: Cyfrowe upowszechnianie historii: istotne wyróżniki, potrzeby, możliwości i warunki wstępne
(dr hab. Marcus Venzke, Instytut edukacji cyfrowej)
17:30 – 18:00
Ewaluacja i zakończenie
18:00 – 19:30
Wspólna kolacja
Planowana ilość uczestników: do 50 osób z Polski i Niemiec. Języki: polski i niemiecki. Warsztaty tłumaczone będą symultanicznie. Udział jest bezpłatny.
Prosimy o wiążące zgłoszenie do dnia 5 września 2021 r. Proszę wpisać swoje imię i nazwisko oraz nazwę
instytucji: https://warsztaty-historia-regionu-14-9-2021.konfeo.com
kontakt:
dr Magdalena Abraham-Diefenbach
abraham-diefenbach@europa-uni.d
Zródło: Dr. Magdalena Abraham-Diefenbach
Akademische Mitarbeiterin
Czytaj też: Viadrina i Uniwersytet w Poczdamie ratują od zapomnienia cmentarze żydowskie w zachodniej Polsce
