Dzieje Uradu, który położony jest obecnie na obszarze gminy Cybinka to prawdziwa podróż w czasie i przestrzeni. Dodajmy, że mówimy tutaj nie o setkach, ale tak naprawdę o tysiącach lat dziejów osadnictwa ludzkiego, które w miejscu tym zapuściło korzenie i trwa po dziś dzień.
Tradycyjnie jednak kolejną odsłonę „Palcem po mapie” zaczynamy od krótkiej lekcji geografii. Urad to miejscowość leżąca nad Odrą w okolicach, której przebiega również urocza Pliszka. Naturalne walory tych okolic dostrzegli również miejscowi przedsiębiorcy, którzy zaoferowali spragnionym ciszy i spokoju turystom możliwość spędzenia wolnego czasu w…domku na drzewie. Tak, można w Uradzie taki domek sobie wynająć i rozkoszować się szumem Pliszki oraz pięknem otaczającej nas przyrody. Wracając do kwestii położenia i geografii, to warto jeszcze wspomnieć o gminnych planach, które zakładają uruchomienie w przyszłości promu, który na stałe łączyć będzie polski Urad z niemieckim Aurith. Ten transgraniczny projekt już co prawda kilka razy znalazł się pod znakiem zapytania, ale obecnie wiele wskazuje na to, że jednak uda się go doprowadzić do końca. Czas oczywiście pokaże, czy faktycznie tak też się stanie…
Archeologiczne eldorado
Tym mianem najczęściej opisuje się Górzycę, ale i Urad ma pod tym względem czym się pochwalić. Na terenie sołectwa odnaleziono bowiem dokładnie dwadzieścia stanowisk archeologicznych, które datowane są na różne okresy: od epoki kamienia, przez okres rzymski aż po wczesne średniowiecze i czasy osadnictwa słowiańskiego. Kto wie- być może neolityczni osadnicy, którzy przed tysiącleciami zamieszkiwali okolice Uradu, to ta sama społeczność, która w pobliskim sanktuarium w Rąpicach (temat ten opisywaliśmy bliżej w innym z naszych artykułów) składała ofiary z ludzi. Wszystko oczywiście po to, aby przebłagać prastare bóstwa i zapewnić sobie pomyślność oraz względy sił przyrody.
Urad historyczny
Po raz pierwszy w źródłach pisanych Urad wzmiankowany jest w połowie XIV-tego stulecia. O okresie tym wiemy z grubsza jedynie tyle, że już wówczas była to osada położona po obydwu stronach rzeki, którą można było pokonać przy pomocy czegoś na kształt promu. Wiemy też ponadto, że pod drugiej (dziś niemieckiej) stronie Odry znajdowała się niewielka warownia oraz obszary, które wykorzystywano m.in. do hodowli i wypasu bydła. Warto tutaj podkreślić, iż swą słowiańską nazwę Urad miejscowość nosiła do mniej więcej początków XVII wieku, kiedy to w ostateczności postanowiono zniemczyć jej nazwę. Przez w zasadzie cały okres swego istnienia wieś musiała zmagać się z różnymi przeciwnościami losu, które w dużej mierze wynikały z jej położenia. Należy przez to rozumieć m.in. liczne powodzie, ale i również pożary. Po jednym z takich wielkich pożarów wieś praktycznie przestała zresztą istnieć…
Nowe otwarcie
Pożar, o którym wspomnieliśmy miał miejsce na przełomie XVIII i XIX wieku. W ramach odbudowy Urad w swym układzie urbanistycznym zaczął powoli przypominać miejscowość, którą znamy obecnie, zaś liczba jego mieszkańców stale rosła osiągając przed wybuchem drugiej wojny światowej populację rzędu niemal półtora tysiąca osób! Dla porównania współcześnie wieś zamieszkuje niewiele ponad czterysta osób, a zatem trzykrotnie mniej niż przed rokiem 1945. Opisując historię Uradu trzeba też napomknąć o dynamicznym rozwoju miejscowości u progu XX wieku. To wówczas w Aurith (bo tak przed wojną Urad się nazywał) powstała m.in. szkoła i tzw. dom ludowy, który w późniejszym okresie przekształcono w kaplicę. Jeśli chodzi natomiast o miejscowych, to ci do zakończenia wojny byli głównie ewangelikami. We wsi istniał zresztą dość okazały drewniany kościół ewangelicki, którego początki sięgały XVIII wieku. Jego gmach przetrwał wojny, powodzie i pożary, ale nie dał rady nowej władzy ludowej. Po roku 1945 budynek zabytkowej świątyni rozebrano.
Administracyjne zawiłości i plany na przyszłość
Gdybyśmy nasz cykl prowadzili w latach 90. to ani Uradu, ani żadnej innej miejscowości, która położona jest w granicach gminy Cybinka nie moglibyśmy opisać. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że wówczas było to… inne województwo. Od roku 1975 gmina Cybinka znajdowała się bowiem na obszarze województwa zielonogórskiego, zaś Słubice stanowiły część województwa gorzowskiego. Co ciekawe, Urad był pierwszą mijaną od strony Słubic miejscowością, która znajdowała się wówczas już na obszarze zielonogórskim. Oczywiście reforma z roku 1999 stworzyła nowy podział administracyjny, który znamy obecnie. A jakie widoki na przyszłość ma Urad? Wydaje się, że całkiem ciekawe. Oprócz planów uruchomienia wspomnianego wcześniej połączenia promowego, gmina chciałaby również zainwestować w ścieżkę rowerową, która łączyłaby miejscowość z Cybinką. Mało tego! W planach jest nawet budowa wieży widokowej, z której można byłoby podziwiać okolicę. Cóż, przyznać trzeba w tym konkretnym przypadku może mieć to nawet swój sens…
Źródła:
- ziemialubuska.pl
- cybinka.pl
