Zdjęcie lotnicze z kwietnia 1945 roku. Uwieczniono na nim zbombardowaną elektrownię oraz drewniany most tymczasowy, który łączył obydwa brzegi Odry. Na fotografii widoczne jest również późniejsze Rybojedzko.
Zdjęcie lotnicze z kwietnia 1945 roku. Uwieczniono na nim zbombardowaną elektrownię oraz drewniany most tymczasowy, który łączył obydwa brzegi Odry. Na fotografii widoczne jest również późniejsze Rybojedzko.

Kolejna część naszego cyklu wiedzie nas ponownie na obszary gminy Rzepin. Tym razem odwiedzimy Starościn, z którego powojennymi dziejami nierozerwalnie związane jest funkcjonowanie miejscowego Technikum. Historia Starościna to jednak nie tylko dzieje wspomnianej szkoły, ale i również choćby ciekawa opowieść o tym, jak bardzo potrafiły zmieniać się nazwy poszczególnych miejscowości po roku 1945. Zapraszamy!

Liczący sobie około trzystu mieszkańców Starościn traktowany jest obecnie jako niemal część składowa współczesnego Rzepina. Ciężko bowiem miejscowość tę traktować jako zupełnie osobny byt, choć przecież działa ona na prawach osobnego sołectwa. Jeśli chodzi o położenie geograficzne, to nie sposób nie wspomnieć tutaj o bezpośredniej bliskości Puszczy Rzepińskiej, a także jeziora Busko, które nazywane bywa niekiedy starościńskim. Przyroda zatem od wieków kreowała te obszary, a także wyznaczała rytm w jakim biegło życie mieszkańców dawnego Starościna.

Dzisiejszy Starościn na mapie. Miejscowość bezpośrednio przylega do lasów Puszczy Rzepińskie
Dzisiejszy Starościn na mapie. Miejscowość bezpośrednio przylega do lasów Puszczy Rzepińskiej.

Wola Wielkiego Króla

Początki historii Starościna sięgają drugiej połowy XVIII wieku, gdy to na terenach przyległych do ówczesnego Rzepina powstał majątek Willen des groβen Königs (Wola Wielkiego Króla). Oczywiście w tym czasie wspomniany Rzepin był już bardzo znaczącym ośrodkiem miejskim, który od wieków odgrywał istotną lokalnie rolę. W późniejszych latach wieś nazwano Friedrichswille (Wola Fryderyka), aby w ten sposób zprecyzować, o którego króla miałoby dokładnie chodzić. Tę nazwę miejscowość nosiła aż do zakończenia drugiej wojny światowej.

Friedrichswille oraz Reppen na dawnej mapie. Swą przedwojenną nazwę osada zawdzięczała osobie Fryderyka Wielkiego - twórcy pruskiej potęgi
Friedrichswille oraz Reppen na dawnej mapie. Swą przedwojenną nazwę osada zawdzięczała osobie Fryderyka Wielkiego – twórcy pruskiej potęgi.

Wola Polska

Po roku 1945 „to i owo” uległo zmianie. Nowe granice, nowi ludzie i… nowe nazwy miejscowości. Z oczywistych względów Friedrichswille musiało odejść w zapomnienie, dlatego też dawna Wola Fryderyka stała się od teraz Wolą Polską. Co ciekawe, i ta nazwa nie przetrwała szczególnie długo, gdyż już w roku 1947 ponownie ją zmieniono. Tym razem miejscowość nazwano Starościnem, zaś nazwa ta utrzymała się aż po dziś dzień.

Szpital i jego mroczne tajemnice

Wizytówką Starościna pozostaje niezmiennie Technikum Leśne, o którym wspomnieliśmy na samym początku naszego dzisiejszego materiału. Trzeba przyznać, że placówka cieszy się niemałym prestiżem i od lat pozostaje celem wielu absolwentów szkół podstawowych (a wcześniej również i gimnazjów). Warto jednak wiedzieć, że miejscowy kompleks szkolny ma znacznie dłuższą historię, która sięga początków XX stulecia. Budynki, które dziś pełnią funkcję oświatową powstały bowiem jako zespół szpitalny. W jego murach opiekowano się głównie osobami starszymi oraz chorymi psychicznie. W okresie zarówno pierwszej wojny światowej  (a następnie również i drugiej) zorganizowano tutaj lazaret, czyli szpital wojskowy dla rannych żołnierzy.

Kompleks ma jednak swoją drugą, bardziej mroczną stronę. Miejscowe przekazy pełne są doniesień mówiących o tym, iż w czasach III Rzeszy eksterminowano tutaj osoby z problemami psychicznymi. Ile w tym prawdy? Do dziś do końca tego nie wyjaśniono…

Czy w budynkach dzisiejszego Technikum eksterminowano niegdyś osoby chore umysłowo? Źródło: polska.org
Czy w budynkach dzisiejszego Technikum eksterminowano niegdyś osoby chore umysłowo? Źródło: polska.org

Dzień z życia szkoły

Przejdźmy do zwięzłego opisu dziejów samej szkoły, bo jest to zdecydowanie jeden z najbardziej pozytywnych akcentów w historii Starościna. Decyzja o tym, aby na obszarze dawnego szpitala powstała placówka oświatowa została podjęta w pierwszej połowie lat 50. Ustalenia takie były pokłosiem ówczesnych braków kadrowych w leśnictwie. Otwarcie nowej szkoły i kształcenie nowych kadr miało być zatem receptą na te problemy. Po dokonaniu niezbędnych prac renowacyjnych, we wrześniu 1956 roku rozpoczęto lekcje w murach nowej szkoły. Od samego początku grono pedagogiczne kładło bardzo duży nacisk za zajęcia praktyczne oraz pracę w terenie. Dzięki takiej polityce infrastruktura szkolna mogła się regularnie rozwijać wzbogacając się m.in o domek myśliwski oraz obiekt sportowy z tzw. prawdziwego zdarzenia. Niestety na ponad sześćdziesięcioletnią historię placówki składają się również i te bardziej smutne epizody. W tym miejscu należy wspomnieć o trzech pożarach, które w latach 80. wybuchały na terenie kompleksu.

U progu drugiej połowy tej samej dekady szkoła zyskała również patrona w osobie Jana Miklaszewskiego (1874-1944) – wybitnego polskiego leśnika oraz patrioty. Obecnie Technikum starościńskie to niewątpliwie jedna z najciekawszych możliwości i dróg edukacyjnych, jakie może obrać młody człowiek. Poniżej przedstawiamy Państwu kilka archiwalnych zdjęć z lat 70. To właśnie wówczas wzniesiono wspomniany wcześniej domek myśliwski, który następnie uległ zniszczeniu w wyniku pożaru, który wybuchł na obszarze szkoły w roku 1985.

Zdjęcie nagłówkowe: Gmach szpitala w dawnym Friedrichswille

Wybrane źródła:

  1. Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie (zslrzepin.nazwa.p)
  2. przezwiekiikraje.blogspot.com
  3. ziemialubuska.pl