Wśród wielu miejscowości, które opisujemy na łamach naszego cyklu nie brakuje takich, które są szczególnie urokliwe. Jednym z takich miejsc jest Radzików na obszarze, którego znajdują się dwa niezwykle ciekawe zabytki- kościółek szachulcowy z XVIII wieku oraz pozostałości imponującego dworku, który swymi początkami sięga tego samego okresu.
Do Radzikowa dotrzemy najszybciej podróżując lokalną drogą, która łączy Rzepin z Cybinką. Generalnie bardzo zachęcamy, aby wybrać się w te okolice na letnią, rowerową przejażdżkę. Po drodze zobaczymy m.in. stację kolejową w Jerzmanicach, czarujące lasy i zagajniki Puszczy Rzepińskiej oraz urokliwą Pliszkę. Przed Cybinką warto też zatrzymać się w Sądowie i skorzystać z miejscowego spływu kajakowego. Tak spędzony czas, to idealny przepis na udany dzień!
Echa pradawnych czasów
Na obszarze i w okolicach Radzikowa uczeni zidentyfikowali w sumie dziewięć stanowisk archeologicznych. Najstarsze z nich związane są z osadnictwem i pochówkami epoki brązu, co jednoznacznie potwierdza, iż historia kolonizacji tych obszarów sięga przynajmniej tysięcy lat wstecz. Dzięki badaniom powierzchniowym wiemy także, iż rozwój osadniczy tych okolic postępował również we wczesnych wiekach średnich. A taki stan rzeczy każe poszukiwaczom przeszłości stawiać pewne pytania…
Słowianie czy koloniści z zachodu?
Kto zatem stoi za rozwojem średniowiecznej osady, z której wykształcił się późniejszy Radzików? Etymologia nazwy miejscowości przemawia raczej za jej obcym pochodzeniem. W literaturze można spotkać się z tezą, iż początek wiosce dali w rzeczywistości niemieccy koloniści. Z drugiej strony, jeśli jednak przyjmiemy, że rozwój osady postępował w sposób ciągły od przynajmniej wczesnego średniowiecza, to wówczas należałoby uznać, że to społeczność słowiańska jest odpowiedzialna za jej rozrost. Nie sposób dziś jednoznacznie rozsądzić, która wersja jest bliższa prawdy.
Jedyny taki kościół
Tak czy inaczej pierwsze pisane wzmianki o Radzikowie pojawiają się dopiero w XIV wieku. Przypuszcza się, że już wówczas na terenie wsi mogła istnieć pierwsza chrześcijańska świątynia, ale informacje te, nie są wystarczająco wiarygodne, aby uznać je za jakikolwiek pewnik. Obecny kościół, który do dnia dzisiejszego mamy okazje podziwiać, to jeden z najcenniejszych zabytków na obszarze naszego powiatu. Powstał on pierwotnie poza obrębem wsi (w okolicy dawnego cmentarza) w początkach XVIII-tego stulecia. Co ciekawe, jest to jedyna świątynia na terenie powiatu słubickiego, która bez większych konstrukcyjnych zmian (pomijając gruntowny remont w końcówce XVIII wieku) przetrwała aż do dnia dzisiejszego. Wątpliwości może budzić jedynie charakterystyczna wieża, która w późniejszym okresie została prawdopodobnie „dokooptowana” do ogólnej konstrukcji kościoła. Niestety ponad trzy wieki odcisnęły swe piętno na wnętrzu świątyni. Z oryginalnego wyposażenia pozostała na dobrą sprawę jedynie ambona, zaś układ wnętrza wielokrotnie się zmieniał. W roku 1946 kościół został poświęcony jako świątynia katolicka, zaś w roku 1959 wpisy do rejestru zabytków.
Czy dawny dworek zyska nowe życie?
Powstanie w drugiej połowie XIX wieku kopalni węgla brunatnego miało wyraźny wpływ na prężny rozwój Radzikowa. Wcześniej, bo w końcówce XVIII-tego stulecia na obszarze wsi powstał także reprezentacyjny zespół dworski (zdjęcie nagłówkowe), który obejmował również miejscowy park krajobrazy. W kolejnych dziesięcioleciach pałacyk rozbudowywano nie szczędząc sił i środków. Po drugiej wojnie światowej obiekt znalazł się w użytkowaniu Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W jego murach zorganizowano m.in. szkołę, mieszkania dla nauczycieli czy świetlice. Pomimo remontu m.in. w latach 70. stan gmachu jest bardzo daleki od idealnego. Obecnie obiekt stanowi własność prywatną i pozostaje mieć tylko nadzieję, że jednak zyska drugie życie.
Źródła:
- Lubuski Konserwator Zabytków
- ziemialubuska.pl
- zamkilubuskie.pl
- zabytek.pl
- polskaniezwykla.pl
- lasy.gov.pl
- cybinka.pl
