Jak znaleźć pracę w Niemczech bez znajomości języka niemieckiego?

Wielu mieszkańców powiatu słubickiego pracowało, pracuje lub planuje rozpocząć pracę w Niemczech. Można zaryzykować stwierdzenie, że dotyczy to wielu mniejszych i większych miejscowości rozsianych w całym województwie lubuskim, zachodniopomorskim, a nawet częściowo wielkopolskim. Wielu pracowników z całej Polski uznaje rynek niemiecki jako atrakcyjny kierunek emigracji zarobkowej. I biorąc pod uwagę obecny kurs wymiany waluty euro – złoty oraz bezpośrednie sąsiedztwo, jest to jak najbardziej logiczny wniosek. Poniższy poradnik opisuje praktyczne wskazówki dla mieszkańców powiatu słubickiego poszukujących pracy w Niemczech lub osób mających zamiar się tu przeprowadzić.

Jakie są wymogi formalne do pracy w Niemczech?

Otwarcie rynku niemieckiego dla Polaków nastąpiło 1 maja 2011 roku. Od tamtej pory podjęcie pracy w Niemczech przez obywatela Unii Europejskiej nie wiąże się z koniecznością wyrabiania żadnych dodatkowych wiz lub pozwoleń. Tym samym jedynym formalnym wymogiem jest obywatelstwo jednego z krajów członkowskich wspólnoty lub krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Liechtenstein i Norwegia) oraz Szwajcarii. Wedle unijnej zasady równego traktowania pracownik legalnie zatrudniony w Niemczech niezależnie od miejsca pochodzenia i zamieszkania nie może być gorzej traktowany aniżeli Niemiec wykonujący tę samą pracę lub pracę o tej samej wartości. Oznacza to, że polskiego pracownika obowiązują takie same stawki jak obywateli Niemiec.

Jakie dokumenty są potrzebne do podjęcia pracy w Niemczech?

Oprócz oczywistych dokumentów potrzebnych w procesie rekrutacji, takich jak dowód tożsamości, CV czy uprawnienia i certyfikaty kompetencji, w celu ustalenia klasy podatkowej wymagane są: akt zawarcia związku małżeńskiego oraz akty urodzenia dzieci (jeżeli istnieją).

Potrzebny będzie również numer konta bankowego. Pracodawcy najczęściej sugerują otworzenie rachunku w niemieckim banku, ale nie jest to konieczne. Jeżeli macie zamiar wypłacać środki głównie na terenie Polski, doradzamy otwarcie konta walutowego w którymś z polskich banków. Jest to wygodne, a przede wszystkim opłacalne rozwiązanie. Takie konta w przypadku regularnych wpływów są najczęściej bezpłatne i posiadają atrakcyjne kursy wymiany walut. Decydując się na polskie konto potrzebne będą numery SWIFT/BIC.

Jeżeli wcześniej nie pracowałeś legalnie na terenie Niemiec, konieczne będzie zarejestrowanie się w jednej z agencji ubezpieczeń zdrowotnych. Największym ubezpieczycielem jest AOK, którego filia we Frankfurcie nad Odrą znajduje się pod adresem Rudolf-Breitscheid-Straße 13 (obsługa również w języku polskim). Możliwe, że samodzielnie będziesz musiał również uzyskać numer ubezpieczenia społecznego – Sozialversicherungsnummer w Deutsche Rentenversicherung Bund (Federalne Niemieckie Ubezpieczenie Rentowo-Emerytalne, DRV Bund). Jeżeli pracodawca nie będzie od Ciebie wymagał szybkiego dostarczenia numeru ubezpieczenia, to w jego uzyskaniu powinna pomóc Ci kasa chorych.

Ile można zarobić w Niemczech bez języka?

Znalezienie pracy w Niemczech mieszkając w powiecie słubickim nie jest wielkim wyzwaniem. Język niemiecki jest jednak przynajmniej mile widziany u większości pracodawców. Bez niego będziemy zmuszeni wykonywać proste prace fizyczne. Najczęściej będą to prace na budowie / logistyce / produkcji / opiece nad osobami starszymi. To właśnie z tych branż najczęściej można znaleźć oferty pracy z informacją o braku konieczności posługiwania się językiem niemieckim lub umiejętności języka niemieckiego na poziomie podstawowym. Warto wspomnieć, że przynajmniej część z wymienionych branż jest narażonych na przestoje, które występują przede wszystkim na początku roku. Z tego względu szukanie pracy w styczniu lub lutym w branży logistycznej czy produkcji nie jest najlepszym pomysłem. Ponadto okresy wzmożonej aktywności sprawiają, że magazyny i fabryki zatrudniają pracowników ponad faktyczne zapotrzebowanie. Wiąże się to z wykorzystywaniem agencji pracy tymczasowej do szukania pracowników przede wszystkim w drugiej połowie roku i dużej rotacji kadry.

Płaca minimalna w Niemczech w 2020 roku wynosi 9,35 euro brutto. Pełny tygodniowy wymiar czasu pracy wynosi 39 godzin. Co może być jednak szokiem dla polskiego pracownika, w Niemczech przerwy w pracy nie są płatne (chyba, że w firmie ma zastosowanie odpowiednie porozumienie zakładowe). W przypadku, gdy pracujemy od 6 do 9 godzin pracodawca jest zobowiązany udzielić co najmniej 30 minutowej przerwy, a przy zmianie 10 godzinnej pracownik ma prawo do 45 minut przerwy. Zwykle zatem rzeczywisty czas pracy wynosi 7 – 7,5 godziny, co przy 21 dniach pracujących daje 157,5 godziny.

Przy niemieckiej stawce minimalnej daje to 1472,63 euro brutto. Od tego należy oczywiście odliczyć podatek. Podanie kwoty netto nie jest tak proste jak w Polsce. Rzeczywista kwota pobierana „na rękę” zależy od kilku czynników. Przede wszystkim klasy podatkowej. Te przyznawane są na podstawie statusu cywilnego. W przypadku osób mieszkających w Polsce najczęściej spotykana jest klasa I lub III (osoby niezamężne i osoby w związku małżeńskim, jeżeli współmałżonek przebywa w kraju Wspólnoty Europejskiej), które przekładają się kolejno na 28 %i 26% podatku.

W Internecie można znaleźć wiele kalkulatorów do wyliczenia niemieckiej kwoty netto. Nie ma problemu by znaleźć takowy w języku polskim. Do poniższego wyliczenia zastosowaliśmy jeden z nich. Przy I klasie podatkowej, bez kwoty wolnej na dzieci i bez dobrowolnego podatku kościelnego kwota netto minimalnego wynagrodzenia netto wyniosła 1135,21 euro, co przy umownym (zaniżonym) kursie wymiany w wysokości 4,2 zł za 1 euro daje 4767,88 zł. Kwota z perspektywy polskiej płacy minimalnej, nie ukrywajmy, bardzo atrakcyjna. A pracownik nawet bez języka może często liczyć na stawki wyższe (od 10 do nawet 14 – 15 euro brutto).

Co więcej, pracownicy, którzy większą część swoich dochodów osiągają w Niemczech, ale są zameldowani w Polsce (tzw. pracownicy transgraniczni — Grenzpendler), wciąż posiadają prawo do świadczeń podstawowych i dodatkowych (oprócz zasiłku dla bezrobotnych, gdyż w tym wypadku wymagane jest zameldowanie po zachodniej stronie Odry). Oznacza to dostęp (a nawet obowiązek) do niemieckiego ubezpieczenia zdrowotnego. Zapisując się do jednej z niemieckich kas chorych uzyskamy możliwość leczenia się we wszystkich krajach UE. W Niemczech zobowiązanie zostanie po prostu uregulowane przez ubezpieczyciela, a np. w Polsce najczęściej lekarza należy opłacić samodzielnie, a kwota w całości lub w części zostanie zwrócona. Wielu lekarzy w Słubicach honoruje niemieckie karty ubezpieczeniowe (np. AOK), co daje ogromną swobodę w korzystaniu z wizyt u lekarzy ogólnych, jak i specjalistów. W ten sposób można np. wybrać się prywatnie do dentysty i otrzymać zwrot za większą część leczenia.

Ponadto w Niemczech konsekwentnie podnoszone są świadczenia rodzinne oraz kwota wolna od podatku. Zasiłek na dzieci Kindergeld w 2020 roku wynosi 204 euro na pierwsze i drugie dziecko, 210 euro na trzecie i 235 euro na każde kolejne dziecko. Jeżeli pobierasz już świadczenia socjalne z programu „Rodzina 500 plus” w Polsce, to przysługuje Ci wyrównanie.

Kwota wolna od podatku w Niemczech w 2020 roku to 9408 euro dla singli, dla małżeństw 18816 euro, a kwota wolna od podatku na dzieci to 5172 euro. Jak widać są to dużo wyższe zwolnienia aniżeli w Polsce, w której kwoty te są od wielu lat zamrożone.

Rynek pracy w Niemczech

W ostatnim czasie wiele mówi się o zwolnieniu dynamiki niemieckiej gospodarki. Część przedsiębiorstw faktycznie obawia się mniejszej liczby zamówień. Największe obawy dot. przemysłu i branży budowlanej. Sytuacja na rynku pracy jest jednak daleka od złej. Tym bardziej, że dotyczy branż, które i tak borykają się z permanentnymi brakami kadrowymi. Dowodzi to choćby rekordowo niska stopa bezrobocia. Obecnie dla całych Niemiec jest ona niższa niż w Polsce (druga najniższa w całej UE) i wynosi 3,1% (stan z sierpnia 2019 roku). Niemcy borykają się raczej z niedoborem rąk do pracy, przede wszystkim wśród pracowników wykwalifikowanych. Stąd już od marca 2020 roku niemiecki rynek zatrudnienia otwiera się na kraje trzecie spoza Unii Europejskiej. Nowe przepisy znoszą wiele barier dla imigrantów zarobkowych mających kwalifikacje w zawodach nieakademickich lub dyplom uczelni wyższej oraz znają język niemiecki. To z kolei budzi obawy wśród polskich przedsiębiorców, którzy już w lipcu bieżącego roku mogą odczuć pierwszy odpływ ukraińskich pracowników (uzyskanie pozwolenia na pracę w Niemczech będzie trwało około 4 miesięcy).

Skupmy się jednak na najbliższym rynku pracy dla mieszkańców powiatu słubickiego, czyli Brandenburgii. Tutaj odsetek osób bezrobotny jest nieco wyższy niż w całych Niemczech i wynosi 5,4%, co i tak jest najniższym wynikiem od 1991 roku, czyli zjednoczenia Niemiec. Nie oznacza to bynajmniej braku wolnych wakatów. W Berlinie zarejestrowanych jest prawie 26400 wolnych miejsc pracy. W Brandenburgii czeka na pracowników kolejne 22500 stanowisk. W samej stolicy Niemiec codziennie pojawia się 150 nowych wakatów. Jednym zdaniem: nie ma sensu panikować, pracy nie brakuje i w najbliższej przyszłości nic nie wskazuje by sytuacja nagle miała ulec diametralnemu pogorszeniu.

Gdzie szukać pracy w Niemczech bez języka niemieckiego?

Jeżeli nie mieszkasz na terenie powiatu słubickiego, ale planujesz tutaj przeprowadzkę, to w pierwszej kolejności powinieneś zapewnić sobie warunki mieszkaniowe. Równolegle oczywiście możesz szukać pracy, ale znalezienie mieszkania powinno stanowić dla Ciebie priorytet. Niektóre agencje pracy tymczasowej oferują własne pokoje lub mieszkania pracownicze. Wiele zależy od preferencji, jednak odradzamy takie rozwiązanie. W przypadku skorzystania z oferty z zakwaterowaniem będziesz skazany na narzuconą cenę najmu i nie będziesz mógł decydować o standardzie, który może pozostawiać wiele do życzenia. W przypadku rozwiązania umowy możesz zostać postawiony pod ścianą. Innymi słowy – oferta z zakwaterowaniem może krępować Twoje przyszłe decyzje i w pewien niewygodny sposób przykuwać do pracodawcy bez żadnego pola manewru.

Magazyn w Niemczech. Zdjęcie ilustracyjne (Fot. Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0).

Na naszej stronie codziennie znajdziesz darmowe ogłoszenia mieszkaniowe w Słubicach / Frankfurcie nad Odrą i wszystkich gmin wchodzących w skład powiatu: Cybince, Górzycy, Ośnie Lubuskim, Rzepinie, a także spoza powiatu – np.  Kostrzynie nad Odrą. Jeżeli nie jesteś w stanie pozwolić sobie na samodzielne mieszkanie, zawsze możesz zdecydować się na rozwiązanie pośrednie. W Słubicach znajdują się domy studenckie UAM o względnie wysokim standardzie. Pokoje mogą wynajmować osoby niezwiązane z żadną uczelnią. Koszt pokoju z łazienką to 900 zł, bez łazienki 740 zł, a miejsca w pokoju zaczynają się już od 480 zł za miesiąc. O dostępność poszczególnych opcji należy dowiadywać się z wyprzedzeniem w Administracji Domów Studenckich znajdujących się pod adresem Piłsudskiego 14 lub numerami telefonów 61 829 69 02, 61 829 69 03, 95 758 4088 (poniedziałek – piątek w godzinach 8 – 14).

Najskuteczniejszą metodą szukania pracy w Niemczech jest korzystanie z darmowych ogłoszeń. Na naszym portalu możesz je zarówno przeglądać, jak i samemu wystawić informację, że poszukujesz zatrudnienia w Niemczech. W Słubicach codziennie pojawia się dziesiątki ogłoszeń o pracę w Niemczech bez znajomości języka niemieckiego. Pracowników poszukują zarówno agencje pracy tymczasowej, jak również bezpośrednio niemieccy pracodawcy.

Popularnym kierunkiem w przypadku mieszkańców powiatu słubickiego są miejscowości Großbeeren oraz Ludwigsfelde, gdzie znajdują się ogromne strefy ekonomiczne. Nie ma dnia by nie pojawiły się z tych okolic nowe oferty pracy. Zainteresowanie jest tak duże, że kursują tam nawet prywatne linie autobusowe. Przewoźnicy wyruszają zazwyczaj z Gorzowa Wielkopolskiego i po drodze zbierają pracowników z kolejnych większych miejscowości. Koszt takiego przejazdu zależy od standardu busa, punktu startowego i rodzaju biletu. W przypadku Słubic przy bilecie miesięcznym koszt przejazdu w dwie strony powinien oscylować w granicach 30 zł (kliknij tutaj i sprawdź ogłoszenia usług na terenie powiatu słubickiego). Większą wolność w szukaniu pracy na terenie Brandenburgii i Berlina daje oczywiście posiadanie prawo jazdy. W przypadku zakładów, gdzie pracuje znaczna ilość naszych rodaków, pracownicy zbierają się w grupy dojazdowe (lub już sama oferta pracy mówi o przyjęciu całej grupy dojazdowej, tj. 3-5 osób). Tym samym koszt przejazdu prywatnym samochodem nie jest wyższy niż przejazd autobusem. Kliknij i poszukaj grupowych dojazdów do pracy w Niemczech.

Inną skuteczną metodą jest szukanie ofert pracy u samych źródeł, czyli bezpośrednio na stronach internetowych samego pracodawcy. Wszystkie większe firmy posiadają aktualne oferty na swoich stronach. W tym przypadku wypada oczywiście przygotować dokumenty aplikacyjne w języku niemieckim, ale nie zawsze. Jednym z największych pracodawców zatrudniających pracowników z Polski jest firma Ingram Micro Eurohub, która posiada ogromny magazyn logistyczny w Großbeeren. Na stronie internetowej wprawdzie znajdują się oferty w języku niemieckim, jednak w biurze pracują osoby posługujące się językiem polskim. Nie ma problemu by wysłać dokumenty w rodzimym dialekcie lub po angielsku. Dowodzi temu choćby fanpage firmy na Facebooku prowadzony dwujęzycznie (i również w taki sposób udzielający odpowiedzi). Inne wielkie korporacje mające swoje magazyny we wspomnianych miejscowościach to choćby Lidl czy ALDI. Polecamy skorzystać z map Google w celu znalezienia kontaktów do pozostałych pracodawców.

Trzecią metodą jest przeglądanie grup na Facebooku. Można na nich znaleźć nie tylko nowe oferty pracy, ale i wszelkie tematy z tym związane,  jak dojazdy czy różne porady (polecamy korzystać z lupki!). Aktywną grupą z Brandenburgii jest choćby „Grossbeeren PL czy „Berlin-zatrudnie,mam prace dla ciebie!!!. To są jednak wyłącznie przykłady. Grup jest naprawdę sporo i nie sposób ich wszystkich tutaj wymienić. Najczęściej wystarczy wpisać nazwę interesującej Was miejscowości + frazę „praca” by znaleźć odpowiednie wyniki.

Oczywiście możecie również wybrać się samodzielnie do agencji pośrednictwa pracy. Tych w samym Frankfurcie nad Odrą i całej Brandenburgii jest bardzo dużo, by wymienić kilka większych: Randstad, Rosinke czy Ahead (agencja oferuje dojazd firmowymi busami). Opinie o poszczególnych agencjach najlepiej szukać na wspomnianych wcześniej grupach na Facebooku. Zapisanie się bezpośrednio w agencji może sprawić, że nie będziecie mieć jednego stałego miejsca pracy. Regularna zmiana stanowiska przez jednych może być uznawana za wadę, przez innych za zaletę.

Ostatnim sposobem na znalezienie pracy jest zapisanie się do niemieckiego urzędu pracy (Agentur für Arbeit). Do rejestracji wystarczy dokument tożsamości i zaświadczenie o zameldowaniu. Trudno jednak odpowiedzieć o skuteczności tej metody. W szukaniu pracy przez urząd może pomóc tzw. kurs integracyjny (Integrationskurs). Jeżeli zdecydujesz się na zamieszkanie na terenie Niemiec, to musisz pamiętać, że będziesz miał obowiązek zameldowania się. Na szukanie pracy przez urząd masz 90 dni. Jeżeli do tego czasu nie znajdziesz zatrudnienia, grozi Ci wydalenie z kraju. Jako zaletę można poczytać, że te 3 miesiące zaliczają się do stażu zasiłkowego. We Frankfurcie nad Odrą urząd pracy znajduje się na ulicy Heinrich-von-Stephan-Straße 2. Oddział otwarty jest najczęściej tylko do godz. 12:30, dlatego łatwiej będzie kontaktować się telefonicznie pod numerem 0049 800 4 5555 00 w godz. 8-18.

Polsko-niemieckie przejście graniczne. Słubice – Frankfurt nad Odrą (Fot. Sebastian Kozłowski).

Wady transgranicznej pracy w Niemczech

Dojazdy. Prawdopodobnie każda osoba dojeżdżająca z Polski do pracy w Niemczech wskaże właśnie ten element jako największą wadę tego rozwiązania. Większość pracowników w powiecie słubickim podróżuje do pracy w okolice Berlina. I cóż, bywa to uciążliwe. Niezależnie czy zdecydujesz się na komunikację autobusową, transport kolejowy, czy sam jesteś kierowcą. Czas poświęcony na podróżowanie to codziennie dodatkowe 2, 3 –  a w przypadku korków, zwężek i innych utrudnień na autostradzie –  nawet 4 i 5 godzin poza domem. Jeżeli masz małe dziecko i chciałbyś spędzać więcej czasu z rodziną, to nie jest najprawdopodobniej rozwiązanie dla Ciebie. Szukaj mieszkania bliżej miejsca pracy.

Monotonia. Jeżeli pracodawca nie wymaga od kandydata choćby podstawowej umiejętności języka niemieckiego, można zgadywać, że komunikacja werbalna ma w codziennych obowiązkach drugorzędną rolę. Po ogłoszeniach o pracę bez takiego wymogu raczej nie ma się co spodziewać różnorodnych i ambitnych zadań do zrealizowania. To raczej codzienne, żmudne wykonywanie tych samych czynności. Niektórzy przystosują się łatwiej, inni mogą nie znieść przeciągającej się miesiącami rutyny.

Rotacja. Wspomnieliśmy już wyżej, że część branży jest narażona na okresowe przestoje. Wiąże się to z regularną rotacją pracowników. Niemieccy pracodawcy niechętnie podpisują bezterminowe umowy. Wiele osób jest zatrudnionych przez agencje pracy tymczasowej. Inaczej niż w Polsce, pracodawca ma również prawo wypowiedzieć umowę zatrudnienia podczas zwolnienia chorobowego (wówczas zasiłek chorobowy wypłaca kasa chorych). Wprawdzie w niemieckim prawie istnieje zapis zobowiązujący pracodawców do prowadzenia tzw. kont czasowych (Zeitkonto lub Arbeitszeitkonto), które gromadzi przepracowane godziny nadliczbowe (najczęściej etat jest ustalany na 30 – 35 godzin tygodniowo), jednak świadomość możliwości utraty pracy z dnia na dzień, sprawia, że pracownik może nie się czuć zagrożony.

Najważniejsze informacje o pracy w Niemczech w pigułce

– Obywatel UE do podjęcia pracy w Niemczech nie potrzebuje żadnych dodatkowych wiz lub pozwoleń.

– Osoba zameldowana w Polsce nie musi przenosić się do Niemiec by podjąć tam pracę.

– Płaca minimalna w Niemczech w 2020 roku wynosi 9,35 euro brutto na godzinę.

– Klasa podatkowa jest uzależniona od stanu cywilnego.

– Do wyliczenia kwoty netto polecamy skorzystanie z kalkulatorów dostępnych w Internecie (również w języku polskim).

– Kwota wolna od podatku w Niemczech w 2020 roku wynosi 9408 euro dla singli oraz 18816 euro dla małżeństw.

– Pracownikom transgranicznym przysługuje zasiłek na dzieci. Kindergeld w 2020 roku wynosi 204 euro na pierwsze i drugie dziecko.

– Niemieckie ubezpieczenie zdrowotne jest znacznie bardziej rozbudowane niż polskie. W powiecie słubickim wielu lekarzy honoruje niemieckie karty ubezpieczeniowe (np. AOK), co daje ogromną swobodę w korzystaniu z wizyt u lekarzy ogólnych, jak i specjalistów.

– Do rozliczeń polecamy polskie konta walutowe.

Ogłoszenia o pracę w Słubicach to najskuteczniejsza metoda znalezienia pracy w Niemczech. Ogłaszają się tam zarówno agencje pośrednictwa pracy, jak i bezpośrednio pracodawcy. Ogłoszenia są w języku polskim i często nie wymagają umiejętności języka niemieckiego. Możesz tam również wystawić bezpłatne ogłoszenie z informacją o poszukiwaniu zatrudnienia w Niemczech.

– Innym skutecznym sposobem szukania pracy w Niemczech są grupy na Facebooku, gdzie możesz znaleźć również szereg innych przydatnych informacji.

– Początek roku to nie jest najlepszy czas na szukanie pracy w niektórych branżach.

A co Wy doradzacie w poszukiwaniu pracy w Niemczech?

Jak wspomnieliśmy na wstępie, wielu Słubiczan ma ogromne doświadczenie z pracą w Niemczech. Gdzie i jak najlepiej szukać pracy w Niemczech? Co polecacie, a co odradzacie osobom rozpoczynającym swoja przygodę z niemieckim rynkiem pracy? Mamy nadzieję, że podzielicie się swoją wiedzą w komentarzach!