Niepozorny to jego drugie imię, czyli przejazdem przez Radów

Rok 2021 powolutku zmierza ku swemu końcowi. My natomiast powolnym krokiem zbliżamy się do połowy naszego cyklu, który traktuje o historii poszczególnych miejscowości na mapie powiatu słubickiego. Dzisiejsza odsłona jest już bowiem trzydziestą szóstą, a zarazem przedostatnią w tym roku. Tym bardziej zachęcam do lektury oraz przyjrzenia się bliżej dziejom kolejnej opisywanej przez nas miejscowości. Tym razem będzie to Radów na obszarze gminy Rzepin. Zapraszamy!

Radów to niewielka (około dwustu pięćdziesięciu mieszkańców) sołecka wieś, którą miniemy jadąc z Kowalowa do Górzycy. Generalnie muszę przyznać, że bardzo lubię tę drogę i jej w pewnym sensie lokalny charakter: podróżując tą trasą mijamy bowiem -obok wspomnianego Radowa- również Radówek oraz Laski Lubuskie, które niedawno opisywaliśmy na łamach naszego cyklu: Wędrówka po gminie Górzyca. Zaglądamy do Lasek Lubuskich

Gross Rade na przedwojennym planie — *Gross Rade* na przedwojennym planie

Pogańskie korzenie

Radów (przed wojną Gross Rade) po raz pierwszy pojawia się w źródłach pisanych u progu XIV wieku – wówczas już jako de facto wyłączna własność biskupów lubuskich. Nie ulega jednak wątpliwości, iż historycznych korzeni osady należy szukać dużo wcześniej. Podobnie jak wiele innych, okolicznych miejscowości, również i osiedle w późniejszym Radowie ma rodowód jednoznacznie słowiański. Początkowo była to zatem słowiańska wioska, której mieszkańcy wierzyli w leśne duchy oraz nadprzyrodzone siły matki natury.

Kościół w Radowie jednym z najstarszych na ziemi lubuskiej

Nie wiadomo jak długo miejscowi tkwili w pogaństwie, ale już w drugiej połowie XIII stulecia wzniesiono w Radowie kościółek, który po przebudowie w XIX wieku przetrwał aż do czasów współczesnych. Warto zaznaczyć, że jest to obecnie jedna z najstarszych tego typu świątyń na obszarze historycznej ziemi lubuskiej. W jej dziejach można -obok wspomnianej przebudowy z XIX wieku- wyróżnić kilka innych istotniejszych zdarzeń. Jednym z nich jest oczywiście reformacja w XV stuleciu (kościół do roku 1945 znajdował się w rękach ewangelików), a także prace remontowe, które na obszarze świątyni przeprowadzono dwa wieki później. Po drugiej wojnie światowej kościół poświęcono na nowo, co nastąpiło w roku 1974.

Późnoromański kościół w Radowie to jedna z najstarszych tego typu świątyń na ziemi lubuskiej — Późnoromański kościół w Radowie to jedna z najstarszych tego typu świątyń na *ziemi lubuskiej* (Fot. Lubuski Konserwator Zabytków)

Piwo jedyne w swoim rodzaju

Wiemy, że na obszarze dawnego Gross Rade funkcjonowała (być może już od XVI wieku) karczma a następnie również gospoda. Tutejszy karczmarz szynkował rocznie nawet pięćdziesiąt beczek piwnego trunku rocznie! Wiele wskazuje zatem na to, iż radowska karczma stanowiła część ośniańskich warzelni, które począwszy od XVI stulecia posiadały monopol na zaopatrywanie miejscowych gospód i zajazdów w ten jakże popularny napitek. Przyznacie Państwo, że i dziś takiego piwa chętnie byśmy zakosztowali!