W drodze ku Górzycy, czyli krótki postój w Pamięcinie

Powoli aczkolwiek nieubłaganie zbliżamy do tej części naszego cyklu, w którym kompleksowo opiszemy historię Górzycy. Zanim to jednak nastąpi chciałbym poświęcić uwagę kilku mniejszym miejscowościom, które znajdują się na obszarze tamtejszej gminy. Latem były to Owczary, dziś natomiast przychodzi czas na Pamięcin…

Opisywana dziś przez nas miejscowość absolutnie nie należy do najmniejszych. Według spisu powszechnego z roku 2011 w Pamięcinie mieszkało niemal pół tysiąca osób, co czyni z naszej dzisiejszej „bohaterki” jedną z większych wsi na obszarze gminy Górzyca. Również otoczenie przyrodnicze Pamięcina należy uznać za co najmniej ciekawe. Nieopodal miejscowości znajduje się bowiem utworzony w roku 1972 rezerwat stepowy, który obejmuje m.in. miejscowe wąwozy oraz murawy. Jest to niewątpliwie jeden z najciekawszych tego typu obiektów nad środkową Odrą.

Pamięcin to obowiązkowy punkt podróży pomiędzy Słubicami, a Kostrzynem — Pamięcin to obowiązkowy punkt podróży pomiędzy Słubicami a Kostrzynem

Frauendorf, czyli Wieś Pani

Pamięcin to kolejna miejscowość w naszym cyklu, której korzenie sięgają czasów średniowiecza. Wczesna historia osady związana jest przede wszystkim z miejscową kaplicą oraz (według podań) cudownym obrazem lub też płaskorzeźbą przedstawiającą Matkę Bożą. Stąd też dawna nazwa miejscowości: Frauendorf, czyli po prostu wieś Pani. Co ciekawe, również obecna nazwa wsi odwołuje się do tamtych wydarzeń. Po roku 1945 postanowiono spolszczyć dawną nazwę nazywając miejscowość Panięcinem. Na skutek jednak najpewniej błędu pisarskiego ostatecznie przyjęła się obecna nazwa.

Frauendorf na przedwojennym planie — *Frauendorf* na przedwojennym planie

Miejsce kultu i pielgrzymek

Wróćmy jeszcze do tematu cudownego obrazu (lub jak niektórzy sugerują – płaskorzeźby). Według wielu przekazów Pamięcin był w średniowieczu miejscem otaczanym kultem oraz celem licznych pielgrzymek. Kontakt z obiektem kultu religijnego miał ponadto przywracać ludziom zdrowie oraz siły. W ramach wdzięczności pielgrzymi pozostawiali w kaplicy swoje laski oraz kije. Mówiąc wprost, mamy tutaj do czynienia z jednym z pierwszych sanktuariów maryjnych na naszych obszarach. Wiemy, że ten stan rzeczy utrzymywał się do mniej więcej końca XIII wieku, gdy to wizerunek Maryi przeniesiono do Górzycy, w której to wspomniane sanktuarium funkcjonowało aż do okresu reformacji. Co z cudownym obrazem stało się później? Tego niestety do dziś nie wiemy…

Od roku 1873 aż do zakończenia drugiej wojny światowej Pamięcin znajdował się w granicach dawnego powiatu zachodniotorzymskiego. Przed rokiem 1939 populacja miejscowości liczyła sobie ponad pół tysiąca mieszkańców.

Książęca krew

Dość ciekawie rysują się dzieje miejscowości zwłaszcza w wieku XVIII i XIX. W XVIII – tym stuleciu na miejscu dawnej średniowiecznej kaplicy pojawił się nowy, ewangelicki kościół. Jest to świątynia, która do dnia dzisiejszego (m.in. po rozbudowie w wieku XIX oraz generalnym remoncie w roku 1970) służy mieszkańcom do dnia dzisiejszego. W roku 1844 majątek w Frauendorf został zakupiony przez młodsze rodzeństwo króla Prus. Od tego momentu, aż do końca drugiej wojny światowej w Pamięcinie istnieje formalnie tzw. fideikomiss, czyli niepodzielny i niepodlegający sprzedaży majątek. Wiemy także, że od co najmniej początków XIX wieku w pobliżu wsi znajdował się młyn o nazwie Frauendorfer Mühle. Po wojnie lokalizacja ta nosiła nazwę Stawidło. Od lat 50. we wsi działo Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze Odra, jak i również Zakład Rolny (w ramach PGR) wchodzący w skład Lubuskiego Kombinatu Rolnego w Rzepinie.

Pamięcin współcześnie (mini-fotogaleria)

ZDJĘCIE NAGŁÓWKOWE: Frauendorf na przedwojennej pocztówce