No i kończy się ten rok 2020 tak samo jak się zaczął, zła wiadomością. Krótko przed Świętami Bożego Narodzenia osiągnęła nas następna pandemiczna wiadomość na temat domniemanej mutacji wirusa Sars-CoV-2 na terenie Zjednoczonego Królestwa oraz RPA. Premier Boris Johnson stwierdził, że ostatnio odkryty wariant jest do 70 procent bardziej zaraźliwy niż poprzednio znana forma.
Brytyjski minister zdrowia Matt Hancock powiedział, że nowy wariant jest „poza kontrolą”. Kilka krajów zareagowało wstrzymaniem wjazdów z Wielkiej Brytanii w ciągu weekendu. O północy zamknięto ważny brytyjski port Dover na Kanale La Manche oraz Eurotunnel. W Niemczech, początkowo do dnia 31 grudnia, nie zezwala się na lądowanie kolejnych samolotów ze Zjednoczonego Królestwa.
To, że wirusy mutują, niekoniecznie musi być na początku niepokojące. Sars-CoV-2 zmutował już kilka razy. Na przykład latem w Europie rozpowszechnił się wariant, który prawdopodobnie pochodził z Hiszpanii. Jak twierdza naukowcy, Sars-CoV-2 kumuluje średnio dwie mutacje na genom miesięcznie, co nie jest niczym niezwykłym w przypadku koronawirusa. Staje się to niepokojące tylko wtedy, gdy chodzi o te obszary wirusa, które są ważne dla reakcji immunologicznej i rozwoju szczepionki. I właśnie tutaj dochodzimy do sedna problemu i jedynej z medycznego punktu widzenia skutecznej broni przeciw dynamicznie rozwijającej się pandemii. Rozwoju szeregu szczepionek, które wykorzystują rożne mechanizmy blokujące wtargniecie wirusa do wnętrza komórki gospodarza.
Aby zrozumieć działanie wirusa trzeba najpierw podjąć próbę jego definicji. Wirusy to złożone cząstki organiczne, które nie posiadają budowy komórkowej. Wirusy zbudowane są z białek i kwasu nukleinowego RNA lub DNA. Kwasy nukleinowe stanowią materiał genetyczny wirusa, białko tworzy otoczkę wirusa tzw. kapsyd. Niektóre wirusy posiadają dodatkową otoczkę zbudowaną z białek i lipidów. Wirusy nie są zdolne do samodzielnego rozmnażania się – rozmnażają się wewnątrz komórek gospodarza.
Wirusy wywołują wiele infekcji, najczęściej są to infekcje dróg oddechowych. Rozumiejąc już jak zbudowany jest wirus i w jaki sposób się rozmnaża, jesteśmy zdolni zrozumieć strategie rozwoju rożnych szczepionek, które w rożny sposób hamują wtargniecie wirusa do komórek gospodarza. Właśnie poprzez mutacje wirus ciągle się dopasowuje do nowych warunków i broni się przed swoim unicestwieniem.
Jednym z pierwszych dopuszczonych szczepionek na rynku jest produkt niemieckiej firmy BioNTech oraz amerykańskiego koncernu Pfizer. Szczepionka tych dwóch firm jest tak zwaną szczepionką na bazie mRNA (mRNA = kwas rybonukleinowy posłańca). MRNA zawiera „wzór” (gen) dla białka na powierzchni koronawirusa SARS-CoV-2. Poprzez szczepienia, wzór ten wnika do komórek organizmu przez maleńkie cząsteczki tłuszczu (nanocząsteczki tłuszczu). Następnie produkują one białko koronowe (białko S) przez krótki czas, dzięki czemu nie powstają kompletne wirusy. Stymuluje to układ odpornościowy do produkcji substancji obronnych (przeciwciał i komórek T) przeciwko obcym białkom.
Jeśli zaszczepiona osoba później wejdzie w kontakt z tym wirusem koronowym, zostanie on szybko rozpoznany przez system odpornościowy i specjalnie zwalczony. Druga szczepionka na rynku to produkt firmy Moderna. Działanie tej szczepionki jest bardzo zbliżone do już opisanego produktu firmy BioNtech i Pfizer. Przeciwko SARS-CoV-2, który jest znany dopiero od początku Nowego Roku, w krótkim czasie rozpoczęto co najmniej 235 projektów szczepień.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) odnotowuje obecnie brak gotowości do szczepień wśród dziesięciu największych globalnych zagrożeń dla zdrowia. Jednak ci, którzy nie zaszczepili siebie i swoich dzieci, robią to przede wszystkim z obawy przed ewentualnymi zagrożeniami. Długotrwale skutki szczepień są nieznane. Pospiech jest złym doradca, ale moim zdaniem czasami warto wybrać mniejsze zło. W momencie pisania tego artykułu dowiedziałem się, że Europejska Agencja Leków zatwierdziła szczepionkę Pfizer i BioNTech. To przełom w walce z pandemią w odzyskaniu naszego starego życia.
Uważajcie na siebie i bądźcie zdrowi.
